Lốc cát, hay còn gọi là quỷ cát là một hiện tượng thiên nhiên đáng sợ, thường xuất hiện ở các vùng sa mạc trên Trái Đất. Lốc cát cũng có thể xuất hiện trên bề mặt có điều kiện tương tự như sa mạc của các hành tinh, ví dụ như Sao Hỏa.
Hình thành
Lốc cát thường xuất hiện vào tầm trưa, nhất là ở những vùng sa mạc, nơi mặt đất đã trở nên nóng bỏng. Không khí bên trên sa mạc bị nung nóng, bốc lên cao rất nhanh, và khí lạnh ở xung quanh tràn và thế chỗ. Cát bị dòng khí lạnh cuốn lên theo, tạo thành một trận xoáy cát.
Nguồn gốc, tên gọi
Lốc cát có nhiều tên gọi tùy vùng miền. Ví dụ, ở các bang Tây nam Hoa Kỳ người ta gọi lốc cát là "con quỷ nhảy múa" (dancing devil) hoặc "con quỷ mặt trời" (sun devil). Tại Thung lũng Chết ở California người ta gọi lốc cát là "mũi khoan cát" (sand auger). Tại những đất nước Ả rập, nơi mà lốc cát có thể cao tới hàng trăm mét, người ta gọi chúng là "quỷ dữ" (djin).
Miêu tả
Rồi, thình lình, lốc cát xuất hiện từ mặt đất. Tiếng gió rít, một bức tường cát cao khoảng 30m, có khi đến 2 km, nhưng cũng có khi chỉ có kích cỡ khá nhỏ (cao vài mét và rộng nửa mét). Khi trận xoáy cát này lặng đi thì sẽ có một trận xoáy cát khác nổi lên ở gần đó, cứ thế mà tiếp tục.
Tác động
Những cơn lốc cát nhỏ có thể phá sập những căn nhà ọp ẹp, ném cát vào mặt những người xung quanh.
Tuy nhiên một số cơn lốc cát lớn có gây nên thiệt hại nặng:
- Ngày 19 tháng 5 năm 2003, lốc cát thổi bay một tòa nhà hai tầng tại thị trấn Lebanon, bang Maine của Hoa Kỳ.
- Ngày 18 tháng 6 năm 2008, lốc cát gần thành phố Casper, bang Wyoming đã giết chết một phụ nữ.
- Ngày 25 tháng 7 năm 2010, lốc cát đã xuất hiện ở bãi biển Cửa Lò, Nghệ An, Việt Nam và cuốn chết 2 người.
 |
Wikimedia Commons có thêm hình ảnh và phương tiện truyền tải về Lốc cát. |