Cobalt(II) sulfat là một hợp chất vô cơ với công thức hóa học thường biết đến là CoSO₄. Thông thường, cobalt(II) sulfat đề cập đến dạng hydrat CoSO₄·7H₂O, là một trong những muối cobalt có sẵn phổ biến nhất.

Tính chất, điều chế và cấu trúc

Cobalt(II) sulfat heptahydrat xuất hiện dưới dạng tinh thể đơn sắc đỏ, hóa lỏng khoảng nhiệt độ 100 °C (212 °F; 373 K) và trở thành khan ở nhiệt độ 250 °C (482 °F; 523 K). Nó hòa tan trong nước, hơi tan trong ethanol và đặc biệt là hòa tan trong methanol. Các muối của nó có tính thuận từ.

Nó tạo thành bởi phản ứng của cobalt(II) oxide, cobalt(II) hydroxide, hoặc cobalt(II) carbonat với dung dịch acid sulfuric.

Hexahydrat là một phức hợp kim loại bao gồm các hình học phân tử bát diện ion [Co(H
₂O)
₆]²⁺
liên kết với các anion sulfat.

Ứng dụng

Cobalt thu được từ quặng thông qua cobalt(II) sulfat trong nhiều trường hợp.

Cobalt(II) sulfat ngậm nước được sử dụng để điều chế sắc tố, cũng như trong sản xuất muối cobalt khác. Chất màu cobalt được sử dụng trong đồ sứ và thủy tinh. Cobalt(II) sulfat được sử dụng trong các loại pin và bọt xi mạ, các loại mực tàng hình và như một chất phụ gia cho chất phụ gia cho đất và thức ăn cho động vật. Với các mục đích này, cobalt(II) sulfat được sản xuất bằng cách xử lý cobalt(II) oxide với acid sulfuric.

Các vấn đề sức khỏe

Cobalt là chất cần thiết cho hầu hết các hình thức cao hơn của cuộc sống, nhưng hơn một vài miligam mỗi ngày là có hại. Hiếm khi có các vụ ngộ độc do các hợp chất cobalt. Khi hít phải muối, có một số bằng chứng về sự gây ung thư.

Hợp chất khác

CoSO₄ khi tác dụng với dung dịch NH₃ đặc sẽ sẽ tạo ra các cobalt(II) sulfat amin, CoSO₄(NH₃)_x. Các giá trị x tương ứng được biết đến bao gồm: x = 2 (tím), x = 4 (tím hồng), x = 6 (hồng). Dạng dihydrat của tetramin (x = 4) cũng được biết đến. Nó có màu đỏ. Ở mức NH₃ hóa thấp hơn, có CoSO₄·3NH₃ là bột màu đỏ rất nhạt hay 2CoSO₄·NH₃ (CoSO₄·0,5NH₃) là chất rắn màu tím nhạt.

CoSO₄ cũng có thể phản ứng với N₂H₄ ở điều kiện thích hợp để tạo CoSO₄(N₂H₄)_x. Khi x = 1, chất có màu đỏ (D = 2,91 g/cm³), khi x = 2, chất có màu hồng nhạt (tan trong nước và các loại acid khoáng, không tan trong aceton và benzen, D_{20 ℃} = 3,4082 g/cm³), với x = 2,5 (ngậm 1 nước), nó có màu hồng, còn khi x = 3 thì nó có màu vàng.

CoSO₄ cũng có thể tạo muối acid với N₂H₄, như Co(HSO₄)₂·2N₂H₄ là tinh thể màu hoa hồng-đỏ, tan ít trong nước.

CoSO₄ cũng có thể tạo phức với hydroxylamin, như CoSO₄·NH₂OH·H₂O là tinh thể hồng. Khi kết hợp với NH₃, các tinh thể màu đỏ của 2CoSO₄·NH₂OH·8NH₃·2H₂O sẽ xuất hiện, D = 1,85 g/cm³.

CoSO₄ cũng có thể tạo phức với ure, như CoSO₄·2CO(NH₂)₂·4H₂O là tinh thể màu mâm xôi đỏ hay CoSO₄·6CO(NH₂)₂·H₂O là tinh thể màu tím hồng đậm.

CoSO₄ cũng có thể tạo phức với semicarbazide, như CoSO₄·2CON₃H₅ là tinh thể hồng, tan ít trong nước.

CoSO₄ cũng có thể tạo phức với thioure, như CoSO₄·1,5CS(NH₂)₂ hay 2CoSO₄·3CS(NH₂)₂ là tinh thể màu dương, tạo ra dung dịch màu đỏ trong nước, CoSO₄·2CS(NH₂)₂ là tinh thể đỏ tím, CoSO₄·3CS(NH₂)₂ là chất rắn màu dương, tan trong nước tạo ra dung dịch màu đậm hơn một chút, hay CoSO₄·4CS(NH₂)₂·2H₂O là chất rắn màu lục.

CoSO₄ cũng có thể tạo phức với selenoure, như CoSO₄·3CSe(NH₂)₂ là tinh thể màu lục ôliu, phân hủy ở 125 °C (257 °F; 398 K).